Orta vadeli programlar (OVP) piyasalar, kurumsal ve bireysel yatırımcılar, yabancı fonlar; S&P, Fitch, Moody’s gibi derecelendirme kurumları açısından çok önemlidir. Peki, OVP nedir ve OVP piyasa ve iktisadi aktörler açısından neden çok önemlidir? İşte OVP’ye dair merak ettikleriniz…
Orta vadeli programlar, hükümetlerin ekonomideki mevcut konjonktürü analiz etme ve gerekli çözümlemeleri, hedefleri ortaya koyma ve uygulama kabiliyetini göstermesi açısından hazırlanan planlardır.
5018 sayılı Kanunun 16’ncı maddesi uyarınca, Bakanlar Kurulu tarafından en geç Eylül ayının ilk haftası sonuna kadar hazırlanarak Resmi Gazete ’de yayınlanarak uygulamaya geçilir.
Orta Vadeli Program İçeriği;
Dönemin hükümetleri tarafından hazırlanan OVP’ler ülke ekonomisindeki makro veri setleri üzerinden ülkenin ekonomisinin daha iyiye gitmesi, toplumun refah düzeyinin iyileştirilmesi, reel ekonominin geliştirilmesi gibi hedefler çerçevesinde tüm ekonomik büyüklüğü kapsar.
OVP, ekonominin tüm alanlarını kapsayacak şekilde gerçekçi politikalar çerçevesinde tutarlı, öncelikli sorunların çözümüne yönelik, kamu ve özel sektörün planlamasında bir yol haritası niteliğindedir.
Orta vadeli planlar aynı zamanda ekonominin tüm sektörleri dışında tüm alanları da kapsayacak şekilde dinamik ve geliştirici özellikleri de taşımalıdır.
OVP’ler iki yıllık gelir, harcama ve tasarruf programlarını kapsadığından bütçenin ilk basamağı gibi kabul edilir ve kaynaklar ve harcamalar dengesi üzerine kurulur.
OVP nasıl hazırlanır?
OVP hazırlanırken kısa, orta ve uzun süreli olarak farklı dönemleri kapsarken son yıllarda hazırlanan orta vadeli planlar 2 yıllık oluyor. Orta vadeli plan hazırlanırken öncelikle önceki yılın OVP gerçekleşme sonuçlarına bakılır, tüm makro veriler ortaya konur, geçekleşmiş ekonomik büyüklük üzerinden gelecek 2 yılın planlaması yapılır. Bu planlamada gelir ve harcamalar dengesi gözetilir.
OVP hesaplanırken 2 yıllık dönemde gerçekleşmesi beklenen milli gelir tahmin edilir, harcamalar belirlenir ve ardından dış kaynak ihtiyacı da toplam kaynaklara dahil edilir. Sonra toplam kaynaklar toplam yatırımlar ve tüketim olarak, yatırımlar ise kamu ve özel sektör yatırımları olarak tasnif edilir.
Orta vadeli program belirlenirken aynı zamanda tahmini istihdam, dış ticaret ve enflasyon hedefleri belirlenir. Daha sonra kamu kesimi genel dengesi kurulur. Merkezi yönetim bütçesi ve yıl içinde yapılacak kamu yatımlarının miktarı gösterilir.
Orta vadeli program, aynı süre içinde Resmî Gazetede yayımlanır.
Orta vadeli plan yatırımcılar için neden önemlidir?
Orta vadeli planlar, hükümetlerin gelir ve harcama politikalarını göstermesinin dışında tasarruf ve tüketim stratejileri, yatırım politikaları, mali politikalar, enflasyon, istihdam, büyüme beklentileri gibi ekonominin tüm unsurlarına dair beklentileri yansıtır. Bu bağlamda da yatırımcılar hükümet tarafından uygulanacak olan para tasarruf, teşvik, vergi politikalarına göre yatırım stratejilerini belirler. Bu bağlam da OVP’ler piyasalar kadar kurumsal ve bireysel yatırımcılar hatta hane halkı için çok önemlidir.